Kripla lupino kaj lupo: amrakonto
Tiun ĉi sonartikolon verkis kaj produktis Gian Piero Savio el Israelo
 | lupo_lupino.mp3Listen on Posterous |
Emocio en la bestoĝardeno
'Ramon', la dominanta (aŭ "alfa") masklo de la grego da lupoj vivanta en la bestoĝardeno "Safari" de Ramat-Gan en Israelo, elektis, kiel novan kunulinon, la kriplan lupinon "Trifolio", havantan nur tri krurojn. Ĝuste tia elekto pruvas, ke ĝi nekredeble fariĝis la "alfa" lupino de la grego. Ĉe la sociaj bestoj, oni per "alfa" indikas la individuon, kiu en ĉiu komunumo okupas la plej altan socian rangon. Kvankam ne vivanta en natura libera medio, ankaŭ tiu grego da lupoj estas organizita laŭ ilia kutima socia strukturo elstare hierarkia.
Regas ja la gregon du individuoj, kiuj estas la pinto de la socia piramido, la masklo "alfa" kaj la ino "alfa". La alfa-paro (kies nur unu el la komponantoj povas esti la "estro") havas pli da libereco ol la aliaj de la grupo, eĉ se ili ne estas ĉefoj laŭ la homa plena senco de la termino: alfa-individuoj ja ne donas ordonojn al la aliaj lupoj, sed ili rajtas elekti kion fari, kiam fari ĝin, kien kaj kiam iri. La aliaj membroj de la grego, pro ilia forta sento de komunumo, kutime sekvas ilin. Evidentiĝas ankaŭ, ke la esprimo "soleca lupo" estas senbaza, ĉar kiam oni difinas ulon "soleca lupo", tio nur signifas, ke li estas malofta escepto, kiel lupo ne vivanta en grego.
El la profesia taglibro de Sarit, la etologiisto(*) kiu respondecas pri
la predantoj en la bestoĝardeno, ni povas ekkoni la historion de la brava lupino Trifolio:
"Antaŭ iom pli ol unu jaro oni ekvidis ĝin lame vaganta, malsata kaj senfortiĝinta tra rubujoj en parkejo je la piedo de la monta fortreso Masada borde de la Morta Maro. Post kelkaj provoj oni sukcesis kapti kaj transporti ĝin al la veterinara hospitalo de la bestoĝardeno en Ramat-Gan. La kruro de Trifolio, kaptita en kaptilo de ŝtelĉasistoj estis tute frakasita, fakte duontranĉita. Post la neevitebla amputado de la kruro, evidentiĝis, ke oni ne povis revenigi ĝin al natura medio ĉar tie ĝi ne povintus supervivi. Ni el la respondeca skipo elektis por ĝi la nomon Trifolio aludante al ĝiaj tri kruroj.
Post kiam la lupino resaniĝis el la operacio, mi decidis komenci procezon por ĝia integriĝo al la grego da lupoj. Mi bonege sciis, ke temis pri aparte malfacila procezo, ĉar nia lupino alvenis kun tre malalta socia pozicio. Aliflanke mi esperis, ke la natura medio, kie ĝi naskiĝis kaj vivis sufiĉe longe, donis al ĝi pli bonajn kapablojn ol tiuj de individuoj, kiuj kreskis en kaptiteco. Ĉe lupoj estas ununura masklo alfa kaj ununura ino alfa en ĉiu grego kaj mi romantike pensis, ke se Trifolio, malgraŭ sia mutilado, fariĝus la dominanta ino, ĝi simbolus la gravecon de la interna forto kaj ne nur tion de la ekstera forto.
Tia procezo inkluzivis kelkajn laŭgradajn fazojn kaj daŭris multajn monatojn. Kiam, dum la belaj vintraj tagoj mi observadis la trikruran lupinon lerte promenantan balanciĝante agrable tra la vasta ĉirkaŭita areo, kaj rimarkis kiel ĝi sentigis respekton al la aliaj lupinoj, mi havis la impreson, ke la kvara kruro estus nur superflua.
Kaj jen subite iun tagon Ramon, la ĉefo de la grego, elektis Trifolion kiel novan kunulinon por kuplado. Tio pruvis, ke ĝi vere fariĝis la dominanta lupino. Mi estas esperplena, ke Trifolio baldaŭ gravediĝos kaj tiam mi sentos min vere kontenta pri mia laboro".
(*) etologiisto = spertulo pri la konduto de animaloj en ilia natura medio.--
.... Esperanto, mia lingvo, minha língua!
Esperanto@Brazilo - http://esperanto.brazilo.org
Comments
Post a Comment