Metrocable - telfero pacigas urbon

By Adonis Saliba - December 21, 2011

Posted by

metrokablo_medelino.mp3 Listen on Posterous

Estis vere kuraĝega projekto: Ĉirkaŭ la jaro 2000 la urba registaro de Medellín en Kolombio decidis konstrui telferojn ĝis la supraj mizerkvartaloj Santo Domingo kaj La Aurora ĉe la deklivoj de la Abburá-valo. La dua plej granda urbo de Kolombio tiam estis konsiderata la plej krimdanĝera en la mondo. Furoris la drogomilito. Ankoraŭ en la jaro 2009 la kvoto da murdoj de Medelino superis tiujn de usonaj urboj je pli ol la 20-oblo.

Kaj tiam sekvis miraklo: La nova telfero "Metrocable" forpelis la problemojn - tagon post tago. Malaperis ne nur la armitaj drogsolduloj. Malaperis ankaŭ aŭtobusetoj kaj kolektivaj taksioj kiuj antaŭe en senfinaj kolonoj estis pestigintaj per siaj rubgasoj la aeron de la montoj ĝis la valo. Hodiaŭ 30 000 homoj ĉiutage komutas en la centron trans 9 stacidomoj dum maksimume 15 minutoj. La biletosistemo ebligas al ili la rektan aliron al la metroo de la urbo. La telfero fariĝis samtempe homtaŭga kaj klimatotaŭga urba transportilo: Ĝis la enkonduko de Metrocable tiu ideo mondvaste estis senekzempla. "Ni ne sciis ĉu tio sukcesos" diras Miguel Melo Ruales, planada direktoro de la metroo en Medelino, "sed ni havis sur la stratoj tro da aŭtobusetoj kaj samtempe en la fervojoj apenaŭ estis pasaĝeroj. Ni devis entrepreni ion." Helpis al la projektantoj de la telferoj la UN-koncepto por la protektado de la klimato per komercado de rubgasaj emisioj. Per tiuj 2000 tunoj da karbondioksido kiujn pruveble elŝparas la telfera sistemo ĉiujare, Medelino povas vendi emisio-certifikatojn kaj tio garantias al la urbo la necesajn enspezojn por funkciigi kaj plukonstrui la telferan reton ĝis estonte 6 linioj. Sed la historio pri la klimata ŝanĝo en Medelino ankoraŭ daŭras - supre en la montoj kie nun stacidomoj portas la nomojn de antaŭe kontraŭleĝaj setlejoj: Santo Domingo, Vallejuelos, La Aurora. "Tiaj senplane kreskintaj lokoj subite havas centron" entuziasme rakontas la urba socia planisto Juan Álvaro Gonzáles. Li gvidas ĵurnalistojn tra merkato ĉirkaŭ la telfera stacidomo kaj tra interreta kafejo en ĝi. La kvoto da krimoj reduktiĝis danke al infrastrukturaj kaj sociaj realigaĵoj al preskaŭ nulo. Vandalismo laŭ li preskaŭ ne plu okazas. "Niaj plej fidindaj sekurecofortoj estas niaj pasaĝeroj", diras González. Intertempe Medelino fariĝas modelo. Ankaŭ en Panamo-urbo, en Karakaso kaj en Rio de Ĵanejro la enspezoj el protektado de la klimato el telfero devos kunfinanci la urban disvolvon. Estas vere atentokapta ideo. Kuraĝega jam delonge ĝi ne plu estas.